Waarom de titel van mijn onderzoek: “Wat beweegt ambtenaren?”

Stereotype ambtenaar

In de eerste plaats is deze prikkelende titel een knipoog naar het beeld die buitenstaanders hebben van ‘de stereotype ambtenaar’. Vaak genoeg worden er grapjes gemaakt over een ambtenaar die gedurende de dag lekker zijn krantje zit te lezen en doorlopend koffie drinkt, alleen maar van 9 tot 17 aanwezig is en een behoorlijk stoffig imago heeft. Veel ambtenaren zorgen zelf voor een uitvergroting van die stereotype beelden door bijvoorbeeld te zeggen: “Druk weekend gehad, maar gelukkig ben ik ambtenaar en kan ik de hele week bijkomen van het drukke weekend.”

Het externe beeld van de stereotypen ‘de overheid werkt slecht’, ‘ambtenaren zijn lui’ en ‘ambtenaren zijn bureaucratisch’, komt niet overeen met mijn interne beeld dat ambtenaren volop in beweging zijn. Ambtenaren zijn werkzaam in een snel veranderende omgeving die continu in ontwikkeling en beweging is. Ambtenaren kunnen niet achterblijven en moeten in beweging komen!

Beweging door innerlijke motivatie

In de tweede plaats heeft deze titel betrekking op onze veranderende omgeving en de motivatie van mensen om actief gedrag te vertonen gericht op het ondersteunen van een veranderproces of anderzijds een bijdrage leveren aan het realiseren van doelen. Wat ik geloof, is dat het in deze tijden van veranderingen het juist belangrijk is om mensen in beweging te krijgen en mensen vooral níet af te remmen. Het kunnen beschikken over mensen die bereid zijn een stapje harder te lopen, is misschien wel de belangrijkste factor om op lange termijn als organisatie succesvol te zijn. Een organisatie kan beweging creëren door in te spelen op de innerlijke motivatie van mensen en door hen voldoende eigen speelruimte te geven. In veel motivatietheorieën spelen de behoeften die mensen hebben een centrale rol. Door in te spelen op basisbehoeften van mensen, worden mensen gemotiveerd, waardoor ze bijdragen aan het behalen van doelen.

Positieve houding en actief gedrag

In dit onderzoek staat de positieve houding en gedrag van mensen centraal. Het gaat niet om een passieve houding waarbij mensen niet uit zichzelf in beweging komen, maar het gaat juist om heel actief gedrag en waarbij mensen zelf initiatief nemen als dat nodig is. Dit zorgt voor betere prestaties voor mensen persoonlijk, voor de organisatie en voor gewenste resultaten in een veranderproces.

Wanneer werknemers worden geconfronteerd met hoge taakeisen zoals werkdruk of mentale belasting, heeft de mate van sturingsmogelijkheden (autonomie) invloed op de intrinsieke motivatie van werknemers. Onderzoek laat zien dat werknemers veel werk aankunnen, zolang ze maar worden gecompenseerd met voldoende hulpbronnen. Volgens onderzoek fungeert autonomie als buffer in de negatieve gevolgen van werkdruk. Hieruit volgt dat autonomie ervoor kan zorgen dat onder hoge druk gepresteerd wordt en dat autonomie de effecten van werkdruk verzacht.

De leiderschapsstijl die leidinggevenden hanteren, kan een belangrijke invloed uitoefenen op de motivatie van hun medewerkers. Sommige leiderschapsstijlen ondermijnen de motivatie en het welzijn van medewerkers, terwijl anderen bijdragen aan de motivatie en het welzijn van medewerker. Het is interessant om te onderzoeken bij welk type leiderschap specifieke persoonlijke karakteristieken en gedragingen in verband worden gebracht met de motivatie en activatie van volgers.